Unterwelten Tours Berlijn is een organisatie die in verschillende talen een aantal rondleidingen geeft in de ‘onderwereld’ van Berlijn. Zo hebben ze een rondleiding door verschillende schuilbunkers uit de Koude Oorlog en de Tweede wereldoorlog. Per taal verschilt het welke tours er beschikbaar zijn en op welke dag en welke tijd.
Op mijn laatste tripje naar Berlijn, wilde ik tour 2 in het Engels bezoeken. Helaas eenmaal aangekomen, bleek deze tour al uitverkocht. Gelukkig was er om dezelfde tijd nog een tour berschikbaar… Namelijk tour 3. Die je door nucleaire schuilbunkers leidt.
Eerder schreef ik al over the Story of Berlin, een museum waarbij je ook een rondleiding krijgt in een ondergrondse bunker. Vandaag ga ik hier iets dieper op in. Helaas was het niet toegestaan om foto’s te maken tijdens deze tour.
De rondleiding:
Het eerste deel van de rondleiding vindt plaats in een gangenstelsel, dat ooit gebouwd is om te dienen als kantine voor het personeel van de Berlijnse U-Bahn. Het is ontzettend groot, maar uiteindelijk is het daarvoor nooit gebruikt. In 1980, tijdens de Koude Oorlog, werd deze plek pas ingericht als schuilplaats. Door het feit dat beiden kampen in het bezit zouden zijn van atoomwapens.
Wat ik voor aanvang van de tour dacht, was dat deze plek ook daadwerkelijk tegen een bom zou beschermen. Maar niets was minder waar: Een bom zou er dwars door heen slaan. Het was alleen bedoelt om mensen te beschermen tegen de radioactiviteit, na een bombardement met een atoombom in Berlijn of in 1 van de nabije landen. In Berlijn zijn meerdere van deze bunkers, 23 om precies te zijn. Die in totaal aan minder dan 1% van de Berlijners bescherming zouden kunnen bieden. Een kwestie van snel zijn dus, want wie het eerst zou komen, wie het meeste kans had!
Wanneer je over straat loopt, denk je vaak niet na bij elke deur die je tegenkomt. Ook dit keer, gaan we naar binnen via een deur waar je normaal niet zou verwachten dat dit er achter zit. Na een aantal trappen kom je in de daadwerkelijk bunker. Hier worden als eerste een aantal feiten verteld over de Koude Oorlog en de bunker waar je je in bevindt.
Vervolgens begeef je je naar de ventilatiekamer, hier wordt verteld hoe er gezorgd werd dat er wel frisse lucht zou circuleren door de bunker. Je moet bij jezelf nagaan dat als je daar met ongeveer 1000 mensen zit, twee weken lang… Deze frisse lucht toch wel nodig is om te overleven, omdat er anders een tekort zou komen aan zuurstof. Bijzonder weetje over deze schuilkelder: Er was geen noodaggegraat, bij stroomuitval, zouden twee mensen werkelijk zelf moeten draaien aan hendels om de boel weer aan de praat te krijgen.
Het tweede deel…
Het tweede deel van de tour vindt plaats op station Pankstraβe. Op het eerste gezicht een doornormaal station, maar niets is minder waar. Samen met een aantal andere stations in Berlijn, voldeed dit station namelijk als schuilkelder. Wanneer het “fall out alarm” (alarm voor radioactiviteit) af zou gaan, zouden er aan beiden perrons een metro stil komen te staan met open deuren en zouden de metrogangen afgescherm worden met een grote betonnen deur om de radio activiteit buiten te houden. Ook is er nog een ander deel van de kelder, waar je onder andere de ziekenkamer en de keuken bezoekt!
Waarom deze tour volgen?
Het is ontzettend indrukwekkend om te zien hoe het idee achter deze bunkers eigenlijk compleet uitgedacht is, maar in een dusdanig scenario gedoemd was te mislukken! Het is niet voor te stellen om twee weken lang met zo veel andere mensen in zo’n saaie ruimte door te moeten brengen. Met elke dag hetzelfde eten, dezelfde handdoek en maar twee rollen wc-papier. Het zouden onmenselijke toestanden zijn geworden, maar gelukkig is het nooit zover gekomen. Tijdens deze tour leer je heel veel over de oorlog, de bunkers, maar ook over de beloften die de overheid in deze tijden deed. Ontzettend interessant en informatief.
Unterwelten Tour 3 bezoeken:
Wanneer je met de S-bahn naar Gesundbrunnen gaat, vind je daar het ticketloket voor de Unterwelten tours. Op het scherm vind je hier, welke tours, hoelaat en in welke taal ze plaats gaan vinden. Aan te raden is om van te voren op de website te kijken. Hier staan ook per taal en tour de tijden en een aantal regels waar je je aan moet houden. Bij sommige tours, mag je bijvoorbeeld geen sandalen aan.